İthal kırmızı et, iç piyasada yerlinin fiyatıyla dengeye gelmedi. Tüketici hâlâ yerli eti tercih ederken, yan yana reyonlarda satılan ithal eti özellikle catering firmaları tercih ediyor. Sucuk, sosis, salam üreticilerinin önemli bir çoğunluğu da yıllık kullandıkları 100 bin-120 bin tonluk eti ithalden karşılıyor. İthalatta önce yüzde 30 olan ve daha sonra yüzde 45’e çıkarılan vergilerin şimdi yüzde 60’a çekilmesi gündemde. Bu durumda ithal etin fiyatları da artacak. Tarım Bakanı Mehdi Eker, et fiyatlarında yüzde 21’lik düşüş olduğunu dile getirse de, bu durum süpermarketlere yansımadı. Tüketicinin rağbet etmediği ithal etlerden yapılan kıymanın kilosu 16- 17 lira civarındayken yerlinin fiyatı 19 lira ile 29 lira arasında değişiyor.
‘PERAKENDEYE YANSIMADI’
Emin Et Yönetim Kurulu Başkanı Emin Arslan, yerli etin karkas kilogram fiyatının 14 lira civarında olduğunu belirterek, ithal etin ise 11.5-12 lira olduğunu ifade etti. Sanayide ve toplu tüketimde fiyatların düştüğünü dile getiren Arslan, “Ama bu perakendeye yansımadı. Çünkü karkas etin fiyatı ithalat öncesinde 19-20 liraya kadar çıkmıştı ve perakendeci zarar ediyordu” diye konuştu. İthalattan sonraki ilk aylarda piyasada ithal et oranının yüzde 90’a kadar çıktığını anlatan Arslan, şöyle devam etti: “Bunun bir nedeni de ithal hayvanların gelmeye başlamasıyla iç piyasada hayvan kesiminin durdurulmasıydı. Bu dönemde çok az besici hayvan kesti; daha çok piyasayı görmek istediler. Şu anda yerli hayvanların da kesilmeye başlamasıyla ithal etin oranı yüzde 60’a düştü.”
Catering şirketi Yemekçi’nin Yönetim Kurulu Başkanı Atalay Bulutoğlu da yılda 80 bin ton civarında et alımı yapan sektörün tamamına yakınının ithal et kullandığını söyledi. Maliyetlerinin düşmesi açısından ithalatın önemine değinen Bulutoğlu, yetersiz et üretimi nedeniyle en azından birkaç yıl daha ithalatın devam etmesi gerektiğini anlattı.
Bakan Eker verginin %60 olacağını açıkladı
Bloomberg HT’de programa katılan Tarım ve Köyişleri Bakanı Mehdi Eker, kırmızı ette ithalat vergilerinin yüzde 60’a çıkarılacağını dile getirdi. Bu yöndeki Bakanlar Kurulu kararının imzaya açıldığını anlatan Eker, “Ben imzaladım” dedi. Besicilere verilen teşvikleri de anlatan Eker, şöyle devam etti: “Biz yerli üreticiyi korumak için, eğer hayvanı kayıtlıysa, hayvan başına 300 lira ödeme yapıyoruz. Böylece yerli besicinin maliyetiyle ithal et arasındaki farkı kapatıyoruz. Faizsiz kredi veriyoruz. Ağustos-aralık ayları içinde 1.5 milyar liralık faizsiz kredi kullandırdık. Bu krediden 25 bin besici yararlandı” dedi. Eker, son bir yılda et fiyatlarında yüzde 21-22’lik bir düşüşün yaşandığını da sözlerine ekledi.
İTHAL KIRMIZI ET KANATLIYI DA OLUMSUZ ETKİLEDİ
Mudurnu Piliç Yönetim Kurulu Başkanı Zuhal Daştan, ithal kırmızı etin, kanatlı sektörünü de olumsuz etkilediğini söyledi. Etin pahalı olduğu dönemde piliç etini tercih etmeye başlayanların bir kısmı ithalatla tekrar kırmızı ete döndüğünü anlatan Daştan, mangal mevsiminin yaklaşmasıyla sektörün büyüyeceğini ifade etti. Her yıl mangal mevsminde satışlarda yüzde 20-25’e ykın artış olduğunu ifade eden Daştan, bu dönemle birlikte şu anda 4.5-5 liraya satılan bütün pilicin fiyatında 1 TL civarında artış olabileceğini kaydetti. Daştan bu yıl üretimde yüzde 18’lik artış beklediklerini de sözlerine ekledi
VERGİDEKİ 15 PUANLIK ARTIŞ BESİCİYİ REKABET EDER HALE GETİRİR
İthal ette verginin yüzde 60’a çıkarılmasının, besiciyi olumlu etkileyeceğini dile getiren Banvit Yönetim Kurulu Başkanı Ömer Görener, rekabet şansının da artacağını ifade etti. Daha önce ‘İthalat olacaksa vergilerin yüksek tutulması gerektiğini’ söylediklerini vurgulayan Görener, “Türkiye’de Holştayn ırkı hayvanlar yetiştiriliyor. Bu hayvanların erkekleri besiye çekiliyor. Besideki hayvanlar günde 1.1 kilo alıyor. Bunun da bir yem maliyeti var. Yüzde 60 vergi oranları bizi biraz daha rekabet eder hale getirebilir. En azından besici, eskisi gibi kırılmaz” dedi.
‘TEŞVİKLER YARATILMAYA ÇALIŞILIYOR’
Türkiye Süt, Et, Gıda Sanayicileri ve Üreticileri Birliği (SETBİR) Başkanı Ali Güler besicilerin, ithal et nedeniyle zararına sattıklarını belirterek, büyük çiftçilerin biraz daha avantajlı, küçük çiftçinin ise yok olduğunu söyledi. Devletin bir taraftan ithalatı açarken diğer taraftan teşvik vermeye çalıştığını dile getiren Güler, “İthalatın açılmasıyla besiciler de burada yetiştirmek üzere hayvan ithal ettiler. Ancak bu şekilde bile, yurtdışından gelen karkas etle rekabet etmek mümkün değil. Devlet ithalatı açıp besiciyi bitiriyor; sonra da teşvikle besiciyi ayağa kaldırmaya çalışıyor. Sonuçta yük yine devletin üzerine biniyor” diye konuştu.
EBRU ERDOĞAN- GAZETE HABERTURK- HT EKONOMİ
Anahtar Kelimeler
mehdi eker, Banvit, Zuhal Daştan, SETBİR, İthal kırmızı et, yerli et, Mudurnu
Konu: Yerli et kalmadı 
